TAUTHUOCVN – CÂU CHUYỆN NỬA THẾ KỶ, CHIẾC TẨU THUỐC CỦA VIÊN ĐẠI TÁ PHÁP VỀ LẠI PARIS
Câu Chuyện Nửa Thế Kỷ, Từ Chiến Dịch Biên Giới 1950, Chiếc Tẩu Hút Thuốc Của Viên Đại Tá Pháp Về Lại Paris
Câu chuyện viết dưới đây được kể lại từ một “Người lính già…” kể lại sau chuyến thăm Paris, trở về nước tháng 10-2005. Ông đã bước vào tuổi 86, còn rất minh mẫn, vẫn với cái giọng kể chuyện trầm trầm, rủ rỉ, luôn đầy tính triết lý và hài hước. Ðôi lúc làm người nghe lại cười phá lên… xóa tan sự bí ẩn của câu chuyện.
Nhớ lại…, Chiến dịch Biên giới 1950, quân ta đã tiêu diệt cứ điểm Ðông Khê. Chiến thắng Ðông Khê – một mốc son chói, đánh dấu sự trưởng thành của quân đội ta, đập tan mọi ý đồ chiến lược của quân viễn chinh Pháp, hòng bao vây vùng biên khu về phía Ðông Bắc và cô lập An toàn khu Việt Bắc của cách mạng.
Chiến thắng Biên giới, mở toang cánh cửa biên giới tạo điều kiện cho Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa non trẻ, có điều kiện thuận lợi tiếp tục nhận sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế, củng cố thêm tình đoàn kết, gắn bó với các dân tộc trên thế giới, trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp của dân tộc Việt Nam ở giữa thế kỷ 20.
Kết quả là quân đội viễn chinh Pháp thua quân đội nhân dân Việt Nam về cả chiến lược lẫn chiến thuật trên mặt trận xung yếu này. Ðông Khê thất thủ. Hai người hùng chỉ huy quân đội Pháp là Ðại tá Lepage và Ðại tá Charton, phụ trách hai cánh quân rút lui và chi viện cho Ðông Khê, đã bị Tướng Giáp cho vào bẫy, với lệnh: “Bắt sống cho bằng được Lepage và Charton…”. Ðúng vậy, Lepage và Charton đã bị quân ta bắt sống (tháng 10-1950).
Với Lepage và Charton, có nhiều câu chuyện kể lại từ khi bị bắt làm tù binh và sau bốn năm được trao trả lại cho Chính phủ Pháp. Riêng Charton, sau những năm tháng bị bắt giam là tù binh, đã dần dần cảm mến sự chăm sóc của các chiến sĩ ta, tỏ rõ lòng biết ơn Tướng Giáp và niềm kính trọng với Bác Hồ. Charton trao tặng “Chiếc tẩu hút thuốc” mà ông luôn ngậm trên miệng lúc hành quân và điều binh trên chiến trường đường số 3 và đường số 4, cho ông Trần Năm, một cán bộ của mặt trận Lạng Sơn để tỏ lòng tri ân những ngày tháng được chăm sóc, giúp đỡ. Ðáp lại, ông Trần Năm cũng trao lại chiếc gậy cầm tay của mình cho Charton làm kỷ niệm.
“Chiếc tẩu hút thuốc” được ông Trần Năm cất giữ suốt nhiều năm như một kỷ vật. Trước khi mất, ông tặng lại cho ông Trương Sáng, đồng đội cũ của mình… Mãi tới năm 2003, “Người lính già…” Ðặng Văn Việt – Trung đoàn trưởng Trung đoàn 174, Cựu chỉ huy Mặt trận đường 4 nhân chuyến thăm đồng đội cũ ở Lạng Sơn, đã được ông Trương Sáng đã trao lại “Chiếc tẩu hút thuốc” làm kỷ niệm, để nhớ đến những năm tháng chiến đấu đầy gian khổ và hào hùng trên trục đường 4.
Thế rồi, trong chuyến thăm bà con và bạn bè cũ ở Paris, “Người lính già… Ðặng Văn Việt” gửi tặng lại ông Giám đốc Bảo tàng “Légion” (Lê Dương) của Pháp “Chiếc tẩu hút thuốc” cùng với một bức thư viết bằng tiếng Pháp.
Chiến thắng Biên giới 1950 qua đi hơn 55 năm, chiếc tẩu thuốc của Charton lại trở về trên đất Pháp, cách xa hàng vạn dặm. Trong chuyến đi Pháp, “Người lính già…” làm một nghĩa cử đẹp đối với con cháu gia đình Ðại tá Charton và với Bảo tàng “Légion” của nước Pháp.